Ο ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ "ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΤΗΤΟΣ"

Ο ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΚΙ “ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΤΗΤΟΣ”

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

==========

Ο μακαριστός Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος συνήθιζε να λέγει ότι “ο άνθρωπος είναι σύνθεση μεγαλείου και μικρότητος.”

Ας δούμε αυτή τη “σύνθεση”, για την οποία μιλούσε ο αείμνηστος π. Επιφάνιος, στο πρόσωπο ενός γίγαντα του πνεύματος, του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.

Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ

=====

“Κάποτε ο γνωστός συγγραφέας Ντοστογιέφσκι βγήκε για τον απογευματινό του περίπατο.

Ενώ κόντευε να νυχτώσει ένας ζητιάνος άπλωσε το χέρι του και του ζήτησε βοήθεια.

Ο Ντοστογιέφσκι ψάχνει τις τσέπες του να βρει κανένα κέρμα, αλλά δεν βρίσκει τίποτα.

Ψάχνει το ρολόι του να το προσφέρει, αλλά και εκείνο το είχε ξεχασμένο στο σπίτι του.

Ο μεγάλος συγγραφέας κοκκίνισε λίγο στο πρόσωπο και πάνω στην αμηχανία του έσκυψε, φίλησε το χέρι του τυφλού και ψιθύρισε: «Συγχώρα με, καλέ μου άνθρωπε, γιατί αυτή τη στιγμή δεν έχω τίποτα να σου προσφέρω»!

Και ο γέρο ζητιάνος απαντά: «Ευχαριστώ πολύ. Το πήρα! Αυτό που μου έδωσες δεν μπορούσα να το βρω αλλού. Το νόμισμα της καλοσύνης σπάνια το βρίσκω..»

Και όμως! Υπάρχει και η άλλη διάσταση του Ντοστογιέφσκι που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε.

Ο ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΚΑΙ Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ

Του Στράχωφ

================

«Δεν μπορώ να πω πως ο Ντοστογιέφσκι ήταν καλός η ευτυχισμένος άνθρωπος...

Ήταν κακός, διεφθαρμένος και γεμάτος ζήλεια.

Όλη του τη ζωή ήταν θύμα του πάθους, που θα τον είχε κάνει γελοίο και δυστυχισμένο, αν ήταν λιγότερο έξυπνος και λιγότερο κακός.

Στην Ελβετία, μπροστά στα μάτια μου, φέρθηκε τόσο άσχημα στον υπηρέτη του, που ο άνθρωπος επαναστάτησε και του είπε: «μα κι εγώ είμαι άνθρωπος».

Θυμάμαι πόση εντύπωση μου έκαναν αυτά τα λόγια... ειπωμένα σε κάποιον που πάντα δίδασκε το αίσθημα της ανθρωπιάς στην υπόλοιπη ανθρωπότητα».

Διάβασα το άρθρο του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη (Ζηζιούλα) “Ο Ντοστογιέκσκι και η ηθική”. Είναι ωραίο κείμενο αλλά βαθιά στοχαστικό. Πολύ λίγο με έπεισε ότι υπάρχει μεγαλείο και θεολογικό βάθος στη συμπεριφορά του Ντοστογιέφσκι προς τον υπηρέτη του.

Απλά ο Ντοστογιέφσκι - όπως ο κάθε άνθρωπος - είναι σύνθεση μεγαλείου και μικρότητος. Και ο πιο άγιος άνθρωπος έχει τις σκιερές του πλευρές και ο πιο μεγάλος εγκληματίας έχει μέσα του κάτι καλό.

Η προσπάθεια να θεολογήσουμε - για την ακρίβεια να φιλοσοφήσουμε - με το σταυρό, την ανάσταση, ακόμα και με το μυστήριο της Αγίας Τριάδας, περιπλέκει μάλλον παρά ξεκαθαρίζει τα πράγματα.

Ο άνθρωπος είναι κατ’ εικόνα Θεού πλασμένος και εικόνα της άρρητης δόξας Του “ει και στίγματα φέρει πταισμάτων”.

Θα αναδημοσιεύσουμε και θα σχολιάσουμε εν εκτάσει - ελπίζω - στο προσεχές μέλλον το ενδιαφέρον άρθρο του Σεβασμιότατου Περγάμου.