ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ

ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ

Του κ. Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

============

Η επιθετική πολιτική της Ρωσικής Εκκλησίας έναντι των άλλων Εκκλησιών φέρνει νέες διαμάχες και τριβές στους κόλπους της Ορθοδοξίας. 

Πρόσφατα πεδία αντιπαράθεσης η Μολδαβία και, για μιαν ακόμη φορά, η Εσθονία. Απέναντι στο Πατριαρχείο της Μόσχας, τον  "Πρωταγωνιστή" και των δύο περιπτώσεων, είναι στην μεν  περίπτωση της Μολδαβίας το Πατριαρχείο της Ρουμανίας, στην δε περίπτωση της Εσθονίας το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. 

Ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος βρίσκεται σε αγαστή σύμπνοια με το Κρεμλίνο και η εκκλησιαστική πολιτική και στρατηγική που εφαρμόζει, ταυτίζεται με τα γεωστρατηγικά συμφέροντα του κ. Πούτιν. 

Αυτή την εποχή ένας από τους κύριους στρατηγικούς στόχους της Μόσχας είναι να διατηρήσει υπό την επιρροή της τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, αφού πλέον έχασε τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, που ήσαν δορυφόροι της μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο στόχο αυτό το Πατριαρχείο της Μόσχας συμπλέει και συνεργάζεται.

Η Μολδαβία είναι μια χώρα της πρώην ΕΣΣΔ, που κατοικείται σε συντριπτικό ποσοστό (περί το 85%) από Ρουμάνους. Από αιώνων είχε την ατυχία να  θέλουν να την κατακτήσουν και να την προσαρτήσουν στην αυτοκρατορία τους πρώτα οι τσάροι και μετά οι μπολσεβίκοι. Όταν το 1812 η Ρωσία προσάρτησε την Μολδαβία το Πατριαρχείο της Μόσχας δημιούργησε την υπό τη δικαιοδοσία του  "Αρχιεπισκοπή της Βεσσαραβίας", την οποία, δυστυχώς, το 1852 αναγνώρισε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στα 1923 η Μόσχα ανύψωσε την Αρχιεπισκοπή σε υπό την δικαιοδοσία της ημιαυτόνομη Μητρόπολη Κισινέφ και Μολδαβίας (Σημ. Το Κισινέφ είναι στα ρωσικά το ρουμανικό όνομα της πρωτεύουσας της Μολδαβίας Τσισινάου).

Οι Ρουμάνοι ουδέποτε δέχθηκαν την προσάρτηση της Μολδαβίας στη Ρωσία και στην ΕΣΣΔ, και πάντα την θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της χώρας τους. Βεβαίως ούτε αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Μόσχας επί των Μολδαβών (Ρουμάνων) Ορθοδόξων, που αποτελούν το 85% των κατοίκων της χώρας. Πρωτεύουσα όλης της Μολδαβίας - δηλαδή και του σημερινού κράτους - θεωρούν το Ιάσιο, που βρίσκεται στη Ρουμανία και συνδέεται με την Ελλάδα, αφού από εκεί ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στις 22 Φεβρουαρίου του 1821. Η Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία δημιούργησε τη δική της αυτόνομη "Ορθόδοξη Εκκλησία της Βεσσαραβίας", με έδρα  επίσης το Τσισινάου. Έτσι στη Μολδαβία υπάρχουν σήμερα δύο σε αντιπαράθεση και ανταγωνισμό Ορθόδοξες Εκκλησίες, μία της Μόσχας και μία της Ρουμανίας…

Ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος θέλοντας να διατηρήσει τους δεσμούς της υπό τη ρωσική δικαιοδοσία Εκκλησίας της Μολδαβίας και να ενισχύσει την επιρροή του Κρεμλίνου πραγματοποίησε σ' αυτήν επίσημη επίσκεψη, από τις 7 έως τις 9 Σεπτεμβρίου 2013. Κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Κισινάου και μιλώντας στους δημοσιογράφους ανέφερε χαρακτηριστικά, μεταξύ των άλλων: "Πιστεύω ότι η δύναμη του Θεού και το έλεος του να ενδυναμώσουν τον Μολδαβικό λαό να ξεπεράσουν κάθε δυσκολία και κάθε πρόβλημα. Θα δεηθούμε από καρδίας υπέρ της χώρας, του λαού της Μολδαβίας και της Ορθοδόξου αυτής Εκκλησίας, η οποία είναι μέρος της πολυεθνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας με δεκάδες εκατομμύρια πιστούς διαφόρων εθνικοτήτων: είναι Ρώσοι, Λευκορώσοι, Μολδαβοί, Γκαγκαούζοι και Ουκρανοί…".

Οι Ρουμάνοι θεωρούν ότι ουσιαστικά η Ρωσική Εκκλησία με την ισχύ της διατηρεί εγκλωβισμένο μέρος του ποιμνίου της στη Μολδαβία και πως επί κομμουνιστικού καθεστώτος επιχειρήθηκε να αλλοιωθεί η ρουμανική εθνική συνείδηση των κατοίκων της, με την εισαγωγή νέας ιστορίας, νέας γλώσσας (Σημ. Πλην των μολδαβικών, που είναι μεταλλαγμένα τα ρουμανικά, στη Θεία Λειτουργία χρησιμοποιούνται και τα σλαβονικά και τα παιδιά μαθαίνουν και την κυριλλική γραφή), καθώς και νέων ονομάτων για τις πόλεις και τα χωριά της….

Χαρακτηριστικό της υποστήριξης της ρωσικής πολιτικής από τον κ. Κύριλλο είναι ότι επισκέφθηκε και την περιοχή της "Τρανσνιστρίας"  (Υπερδνειστερίας) μιας ντε φάκτο αυτόνομης περιοχής της Μολδαβίας μεταξύ Δνειστέρου ποταμού και συνόρων με την Ουκρανία, που μόνο η Μόσχα αναγνωρίζει, προστατεύει και ενισχύει. Στην περιοχή αυτή με τους 500.000 περίπου κατοίκους μένουν αρκετοί Ρώσοι, που επιδιώκουν την ένωση της περιοχής με την Ρωσική Κοινοπολιτεία…Ο κ. Κύριλλος με την παρουσία και τους λόγους του ενίσχυσε τα προς τη Ρωσία αισθήματα  τους…

Δεύτερο πεδίο αντιπαράθεσης είναι η Εσθονία. Με την εκεί πρόσφατη επίσκεψη του ο κ. Κύριλλος ενίσχυσε τη θέση της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που είναι υπό την δικαιοδοσία του. Οι υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο Ορθόδοξοι αισθάνονται "στριμωγμένοι" και ταπεινωμένοι μπροστά στην ισχύ της Μόσχας. Για να τους τονώσει το ηθικό χρειάστηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος να επισκεφθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου, για τρίτη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, την Εσθονική Εκκλησία και να μιλήσει σε αυστηρό ύφος, κατηγορώντας εμμέσως πλην σαφώς  το Πατριαρχείο της Μόσχας για "εθνοφυλετισμό και μεγαλοϊδεατισμό". 

Είπε μεταξύ των άλλων: "Μάχεται η τοπική Ορθόδοξος Εσθονική Εκκλησία δια την κάλυψιν των πνευματικών και υλικών αναγκών του πληρώματος αυτής, αντιμαχομένη και καταστάσεις εθνοφυλετισμού και μεγαλοϊδεατισμού...".

Η επιθετικότητα και η αλαζονεία της Ρωσικής Εκκλησίας προκαλεί θλίψη.

Εβδομήντα χρόνια δοκιμασιών, βασάνων και απηνών διωγμών φαίνεται ότι δεν οδήγησαν τους ηγέτες της στη βίωση της ταπείνωσης και της αγάπης.