ΚΑΤΕΠΛΑΓΗ ΙΩΣΗΦ, ΤΟ ΥΠΕΡ ΦΥΣΙΝ ΘΕΩΡΩΝ

ΚΑΤΕΠΛΑΓΗ ΙΩΣΗΦ, ΤΟ ΥΠΕΡ ΦΥΣΙΝ ΘΕΩΡΩΝ

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Ενα πρόσωπο, καθόλου ευκαταφρόνητο, γιορτάζει η Εκκλησία την Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση, μαζί με το Δαυίδ και τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο, το δίκαιο Ιωσήφ. Ο χαρακτηρισμός “δίκαιος” σημαίνει ότι πρόκειται για αγιασμένο πρόσωπο κι απονέμεται στον Ιωσήφ από τον ευαγγελιστή Ματθαίο. 

Ποιός είναι ο Ιωσήφ; Πρόκειται για ευσεβή Ιουδαίο, από τη γενιά του Δαυίδ, στον οποίο δόθηκε η Θεοτόκος Μαρία όταν βγήκε από το Ναό του Σολομώντος. Ο Ιωσήφ ήταν ηλικιωμένος και χήρος και είχε αρκετά παιδιά, όπως αναφέρουν τα ιερά ευαγγέλια. Ετσι η Θεοτόκος κατά τον Ευαγγελισμό διέμενε στο σπίτι του Ιωσήφ στη Ναζαρέτ. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας αναφέρει ότι όταν έγινε εμφανής η εγκυμοσύνη της Θεοτόκου ο δίκαιος Ιωσήφ, μη γνωρίζοντας το “αγγέλοις άγνωστον μυστήριον”, δεν θέλησε να την διαπομπεύσει, όπως έκαναν οι Ιουδαίοι, αλλ’ “εβουλήθη λάθρα απολύσαι αυτήν”. 

Ο Ακάθιστος Υμνος αποδίδει αυτή τη δραματική στιγμή στην ζωή του Ιωσήφ με τα πιο κάτω: “Ζάλην ένδοθεν έχων λογισμών αμφιβόλων ο σώφρων Ιωσήφ ετάράχθη. Προς την άγαμόν σε θεωρών και κλεψίγαμον υπονοών αμέμπτε, μαθών δε σου την σύλληψην εκ Πνεύματος Αγίου έφη, Αλληλούια”. 

Οπως μας λέει το ευαγγελικό κείμενο άγγελος Κυρίου εμφανίζεται στο όνειρο του Ιωσήφ και του αποκαλύπτει το μυστήριο της εγκυμοσύνης της Παρθένου Μαρίας. Κατά τον ευαγγελιστή Λουκά ο Ιωσήφ με την Παρθένο Μαρία μεταβαίνουν στη Βηθλεέμ όταν “εξήλθε δόγμα παρά καίσαρος Αυγούστου απογράφεσθαι πάσαν την οικουμένην”. Παρίσταται στην Γέννηση του Θεανθρώπου, μαθαίνει από τους βοσκούς την αγγελοφάνεια και το “Δόξα εν υψίστοις Θεώ”, αποφασίζει να μείνουν στη Βηθλεέμ, είναι παρών στην Περιτομή και τήν Υπαπαντή του Θείου Βρέφους. 

Είναι παρών όταν  έρχονται οι Μάγοι με τα δώρα και μετά από θεική εντολή στην οποία υπακούει αμέσως φεύγει στην Αίγυπτο μαζί με τη Θεοτόκο και το Θείο Βρέφος για να το γλυτώσουν από τη φονική μανία του Ηρώδη. Από την Αίγυπτο, μετά το θάνατο του θηριώδους Ηρώδη, πάλι με αγγελική προτροπή ετοιμάζεται να επιστρέψει στην Παλαιστίνη. Αλλάζει τα σχέδια του για διαμονή στη Βηθλεέμ όταν μαθαίνει ότι εκεί βασιλεύει ο γυιος του Ηρώδη Αρχέλαος και προτιμά να μεταβούν και να εγκατασταθούν στη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Τον συναντάμε για τελευταία φορά στο ευαγγέλιο όταν ο Ιησούς εμφανίζεται Δωδεκαετής στο Ναό. Στην εικόνα της Γεννήσεως εμφανίζεται καθήμενος και σύννους στην άκρη, μακριά από το Θείο Βρέφος (κι όχι δίπλα στη Θεότοκο, όπως τον ζωγραφίζουν οι αμύητοι αγιογράφοι). Εκτακτο πρόσωπο, ταπεινός υπηρέτης του μυστηρίου της του Χριστού ενανθρωπήσεως, τιμάται δεόντως από την Εκκλησία την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα και ο υμνογράφος τον καλεί να πάρει στο Δαυίδ το χαρμόσυνο άγγελμα ότι γεννήθηκε ο Μεσσίας.