Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

=====

Στο θέμα της Συνόδου για τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, μεταξύ των άλλων τροποποιήσεων που ζητήθηκαν από την Εκκλησία της Ελλάδος ήταν και στην παράγραφο 6. Εκεί γραφόταν: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών». Η Ιεραρχία ζήτησε να διορθωθεί ως ακολούθως: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία γνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων χριστιανικών Ομολογιών και Κοινοτήτων, μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής». Στο τελικό κείμενο της Συνόδου της Κρήτης εγράφη: «...Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορικήν ονομασίαν των μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής άλλων ετεροδόξων Εκκλησιών και Ομολογιών...». Μετά την έγκριση της συγκεκριμένης παραγράφου η Εκκλησία της Ελλάδος εξέδωσε, στις 25 Ιουνίου 2016, Δελτίο Τύπου, στο οποίο εγράφησαν τα ακόλουθα:

«Εις το ευαίσθητον κείμενον το οποίον αφορούσε  τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον η Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος στοιχούσα το πνεύμα της Ιεραρχίας, προέτεινε εις την 6^ην παράγραφον  αντί του «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών» το «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορικήν ονομασίαν άλλων ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών», με αποτέλεσμα να υπάρξει πλήρης αποδοχή της προτάσεως και να επέλθει ομοφωνία.

Συγκεκριμένα ο Μακαριώτατος παρουσιάζοντας την πρόταση δήλωσε τα εξής: <Με την τροπολογίαν αυτήν πετυχαίνουμε μία Συνοδική απόφαση που για πρώτη φορά στην ιστορία περιορίζει το ιστορικό πλαίσιο των σχέσεων προς τους ετεροδόξους όχι στην ύπαρξη, αλλά ΜΟΝΟ στην ιστορική ονομασία αυτών ως ετεροδόξων χριστιανικών Εκκλησιών ή Ομολογιών. Οι εκκλησιολογικές συνέπειες της αλλαγής αυτής είναι αυτονόητες. Όχι μόνο δεν επηρεάζουν αρνητικώς με οποιοδήποτε τρόπο τη μακραίωνη ορθόδοξη παράδοση, αλλ’ αντιθέτως προστατεύεται με πολύ σαφή τρόπο η ορθόδοξη εκκλησιολογία>».  

Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος του Μαΐου στην απόφασή της και με βάση «την εκκλησιολογική της αυτογνωσία» στην παράγραφο 6 και στην πρότασή της το βάρος δεν το έριξε αν «αναγνωρίζει», «γνωρίζει» ή «αποδέχεται» την ιστορική «ύπαρξη» ή «ονομασία» του μη ορθοδόξου χριστιανικού κόσμου, αλλά στο αν αυτός αποτελείται από «Εκκλησίες» και «Ομολογίες»  ή από «Ομολογίες» και «Κοινότητες». Το ότι δεν «αναγνωρίζει», ούτε «γνωρίζει», αλλά «αποδέχεται την ιστορική ονομασία μη Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ομολογιών», μπορεί να είναι αναγνώριση των ονομάτων, με τα οποία αυτοπροσδιορίζονται οι διάφοροι μη Ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά μπορεί να είναι και τρόπος αναγνώρισης, πίσω από τα ονόματα, της ουσίας της πίστεως των ετεροδόξων, κατά το «αρχή σοφίας, ονομάτων επίσκεψις». Το ότι ο Αρχιεπίσκοπος στη δήλωσή του προσέθεσε τονισμένη τη λέξη ΜΟΝΟ, που δεν υπάρχει στο τελικό κείμενο, ενισχύει την άποψη ότι είναι μια «πυθιακή» διφορούμενη απόφαση, για να αποφευχθεί το εκκλησιολογικό αδιέξοδο. Βεβαίως η πρόταση της υπό τον Αρχιεπίσκοπο αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στη Σύνοδο για το θέμα της ονομασίας των ετεροδόξων, ήταν διαφορετική από αυτήν που η Ιεραρχία είχε αποφασίσει. Στην περίπτωση τα μέλη της αντιπροσωπείας πήραν επάνω τους την ευθύνη της ντε φάκτο αλλαγής της Συνοδικής αποφάσεως.