Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΡΑΒΕΝΝΑΣ

Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΡΑΒΕΝΝΑΣ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=========

“Έχω την πεποίθηση ότι στο κείμενο της Ραβέννας περιέχονται όλες οι Ορθόδοξες θεολογικές, εκκλησιολογικές και κανονικές θέσεις που κατοχυρώνουν την παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, ανέφερε σε άρθρο του ο Σεβασμιότατος Κωνσταντίας- Αμμοχώστου κ. Βασίλειος. Πλην, όμως, υπάρχουν αδιάσειστα τεκμήρια που δημιουργούν εύλογες ανησυχίες στο λαό του Θεού. Η Εκκλησία της Ελλάδος λ.χ. απέστειλε στο συμπρόεδρο της Μικτής Επιτροπής του διαλόγου Παπικών και ορθοδόξων Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα το ακόλουθο γράμμα:

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

_________________________________

“Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος μετά την δημοσίευσιν τού κειμένου «Απαντήσεις σε ερωτήσεις που αφορούν ορισμένες όψεις γύρω από τη διδασκαλία περί Εκκλησίας», το οποίον προσυπέγραψε και ο Πάπας Ρώμης σχετικώς προς ωρισμένας εκκλησιολογικάς θέσεις τού ως άνω κειμένου, απεφάσισεν να απευθυνθή προς την υμετέραν Σεβασμιότητα, ως Συμπρόεδρον της Μικτής Επιτροπής τού Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, προκειμένου να επισημάνη ωρισμένας επιφυλάξεις, ως προς τας εκκλησιολογικάς αντιλήψεις τού ως είρηται Κειμένου.

Εις τας «Απαντήσεις» αναφέρονται τα εξής:

α. Η μόνη αληθινή Εκκλησία, η οποία διατηρεί τα γνήσια στοιχεία, τα οποία καθώρισεν ο Χριστός διά την Εκκλησίαν (!!!), είναι η «καθολική Εκκλησία», αυτή είναι η πραγματική και η ορατή Εκκλησία εντός της ιστορίας, η οποία ιδρύθη υπό τού Χριστού επί της γής. Η «καθολική Εκκλησία» είναι η μία και μοναδική Εκκλησία.

β. Η «καθολική Εκκλησία» υφίσταται εις την Εκκλησίαν εκείνην, η οποία διοικείται υπό τού διαδόχου τού Πέτρου και των Επισκόπων, οι οποίοι ευρίσκονται εις κοινωνίαν μετ' αυτού.

γ. Η «εκκλησιολογική αποκλειστικότης», η οποία οδηγεί και εις την «εκκλησιαστικήν αξιολόγησιν» όλων των άλλων «Εκκλησιών», οι επίσκοποι των οποίων δεν ευρίσκονται εις κοινωνίαν μετά τού διαδόχου τού Πέτρου, συνεπάγεται ότι αι Εκκλησίαι αυταί έχουν «εκκλησιολογικόν έλλειμα». Επί πλέον αι συγκεκριμέναι «Απαντήσεις» τολμούν να χαρακτηρίσουν τας Εκκλησίας αυτάς ως «Εκκλησίας ιδιαιτέρας ή τοπικάς», έστω και αν αναγνωρίζουν εις αυτάς την εγκυρότητα των μυστηρίων των και την ύπαρξιν της αποστολικής διαδοχής.

δ. Ο όρος «Sussiste nella…» (υφίσταται εν τη…), τον οποίον θεωρούν, κατά περιεχόμενον, ισχυρότερον τού όρου «είναι», εκφράζει αφ' ενός την πλήρη ταύτισιν της Εκκλησίας τού Χριστού με την «καθολικήν Εκκλησίαν» μέσα εις την ιστορίαν και αφ' ετέρου την μοναδικότητα της «καθολικής Εκκλησίας». Εις την «καθολικήν Εκκλησίαν» δηλαδή υπάρχουν πάντα τα στοιχεία εκείνα, τα οποία την καθιστούν μέσα εις την ιστορίαν ως «κοινωνίαν πνευματικήν και ορατήν», με αποκλειστικόν όρον αναφοράς και κοινωνίας την σχέσιν τού διαδόχου τού Πέτρου με τους Επισκόπους της Εκκλησίας αυτής, ενώ εις τας άλλας «Εκκλησίας» (!!!) αναγνωρίζεται απλώς η ύπαρξις κάποιων μόνον στοιχείων εκκλησιαστικότητος.

ε. Η «κοινωνία των Επισκόπων μετά τού διαδόχου τού Πέτρου» καθορίζεται ως η ουσιαστική προϋπόθεσις, με την οποίαν οριοθετούνται και όλαι αι εκκλησιαστικαι δομαί και περιγράφονται αι εσωτερικαί αρχαί και όροι, διά εκάστην «ιδιαιτέραν» Εκκλησίαν, αλλά και διά την «καθολικήν Εκκλησίαν». Η μη επίτευξις της κοινωνίας αυτής αποτελεί το εμπόδιον διά την μη φανέρωσίν της μέσα εις την ιστορίαν εκάστης «Εκκλησίας» ως Εκκλησίας. Με βάσιν αυτήν την αρχήν κατανοείται και η έννοια αυτής ταύτης της «καθολικότητας» της Εκκλησίας. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος θεωρεί ότι αι ανωτέρω θέσεις:

α. Είναι ανακόλουθοι προς τα Επίσημα και κοινά Κείμενα της Μικτής Επιτροπής επί τού Θεολογικού Διαλόγου.

β. Χρήζει περαιτέρω θεολογικής αναλύσεως και προσδιορισμού, ως προς το θεολογικόν του περιεχόμενον, από μέρους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο όρος «καθολική Εκκλησία», εις σχέσιν προς το πρωτείον τού επισκόπου της Ρώμης, «ως πατριάρχου της Δύσης», άλλως η υποφώσκουσα ανακολουθία και ανακρίβεια, θα δημιουργήση περαιτέρω προβλήματα εις την μελλοντικήν πορείαν τού συγκεκριμένου Θεολογικού Διαλόγου, ως και κατά το παρελθόν, με ανάλογα θέματα (Κείμενον Balamand).

γ. Ο μόνος τρόπος θεολογικής προσεγγίσεως και εμβάθυνσεως τού όρου «καθολική Εκκλησία» εν σχέσει και αναφορά προς το λειτούργημα τού διαδόχου τού Πέτρου είναι ο Θεολογικός Διάλογος, χωρίς όμως η συμμετοχή εις αυτόν να συνεπάγηται και την αποδοχήν της εκφρασθείσης, εις τας εν λόγω «Απαντήσεις», θεωρίας της ελλειματικής εκκλησιολογίας, της εκκλησιολογικής αποκλειστικότητος και της μοναδικότητος. Διά όλους τους ως άνω λόγους η Ιερά Σύνοδος θεωρεί ως απαραίτητον προϋπόθεσιν και πρό της ολοκληρώσεως της θεολογικής επεξεργασίας τού υπό μελέτην κειμένου, να διευκρινισθούν οι ως άνω θεολογικοί όροι, εκ μέρους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ταύτα γνωρίζοντες τη υμετέρα Σεβασμιότητι ως Ορθοδόξω Προέδρω της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής Διαλόγου παρακαλούμεν, όπως γνωστοποιήσητε εις τας εις τον Διάλογον συμμετεχούσας αντιπροσωπείας των κατά τόπους Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών τας εν λόγω επιφυλάξεις της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος επί τού εν λόγω Κειμένου και θέσητε αυτάς υπ' όψιν των εκπροσώπων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κατά τας προσεχείς εν Ραβέννα Συνεδρίας της Μικτής Επιτροπής Διαλόγου, κατά τας οποίας θα συζητηθώσι θέματα εκκλησιολογικά”.

ΣΤΗ ΡΑΒΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΦΕΞΗΣ

_____________________________

Στο κείμενο της Ραβέννας, όμως, δεν περιέχονται τέτοιες διευκρινίσεις. Ούτε σημειώνεται καν αν έγινε διάλογος επί των θέσεων του κειμένου των απαντήσεων. Ο Σεβασμιότατος Περγάμου ουδέποτε απήντησε στην επιστολή της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ούτε και προώθησε τις ανησυχίες της στις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες όπως του είχε ζητηθεί και όπως είχε υποχρέωση να πράξει.

Με αυτά τα δεδομένα πώς να συμμεριστούμε την αξιολόγηση του Μητροπολίτου Κωνσταντίας - Αμμοχώστου κ. Βασίλειου για τα αποτελέσματα της Συνέλευσης της Ραβέννας; Οταν η Εκκλησία της Ελλάδος εκφράζει ανησυχίες που δεν απαντώνται καν από τον Μητροπολίτη Περγάμου και όταν το αίτημα της να προωθηθούν οι ανησυχίες της στις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες αγνοείται με τόση σκαιότητα;