ΚΥΠΡΙΑΚΟ: H ΛΥΣΗ ΠΟΥ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

Του Β. Χαραλάμπους

=====

Ο λαός αγωνιά για τα τεκταινόμενα στη Γενεύη. Τα αγωνιώδη ερωτήματα ποικίλουν, με πρώτο εκείνο της μορφή της λύσης που δυνατό θα συμφωνηθεί ή μάλλον θα επιβληθεί. Το πρόβλημα πιστεύω είναι η «μορφή ομοσπονδίας», που πλανάται σε κάθε σχέδιο λύσης.

Δεν θα προσθέσω πολλές προσωπικές απόψεις.  Θα αναφέρω κάτι που μας ανέφερε παλαιότερα ο διατελέσας Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος ως γνωστό στήριζε τα σχέδια αυτά. Ήλθε θυμάμαι στον προσφυγικό  Σύλλογο του χωριού μου, για μια συνάντηση τις ημέρες των Προεδρικών εκλογών. Επειδή ο Σύλλογος διατήρησε το ακομμάτιστο, για να έχει μέλη όλους τους  συγχωριανούς, θεωρήθηκε καλύτερο να μη γίνει προεκλογική ομιλία. Έτσι έγινε με τη μορφή φιλικής συνάντησης, με συγχωριανούς διαφόρων πολιτικών θέσεων. Εξ άλλου ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης, ήταν ευχάριστος στην παρέα και ανοιχτόκαρδος, και δεν δυσκολεύτηκε καθόλου στη νέα αυτή μορφή πολιτικής σύναξης.

Θυμάμαι που τον ρώτησα να μου πει την άποψη του για την Ομοσπονδία. Ήξερα ότι ήταν ειλικρινής άνθρωπος. Μου απάντησε ως εξής: «Πριν λίγες μέρες δέχθηκα στο γραφείο μου την Ολλανδική αντιπροσωπεία. Ξέρεις ότι η στάση της Ολλαδίας στο Κυπριακό πρόβλημα είναι φιλότουρκη. Ξέρεις τι με ρώτησαν; Μα καλά δεν υπήρχε χειρότερη μορφή ομοσπονδίας να σας βάλουν;» Τίποτε άλλο. 

Θα υπογραμμίσω από την τελευταία φράση του, τη «μορφή ομοσπονδίας». Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλές μορφές του ομοσπονδιακού πολιτεύματος. Αν προστρέξει κανείς σε έγκριτα βιβλία Πολιτειολογίας, θα δει ότι δεν υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα στην ομοσπονδία και την συνομοσπονδία. Σε θεωρητικό κυρίως επίπεδο συνίσταται στην παράμετρο των εξουσιών της Κεντρικής Κυβέρνησης. Στην πράξη ο τρόπος άσκησης των εξουσιών αυτών διαμορφώνεται και από άλλες πραγματικότητες.

Δυστυχώς η «μορφή ομοσπονδίας» που τελικά έχει καταλήξει να πλανάται σε κάθε προτεινόμενη λύση, με τη σταδιακή δυστυχώς υποχωρητική τακτική, δεν είναι απλά ένα άδικο πολιτειακό σύστημα, αλλά και ένα μη λειτουργικό σύστημα. 

Για να καταλάβει κανείς το πρόβλημα στη «μορφή ομοσπονδίας», θα αναφερθώ στο διάγγελμα του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου  για το Σχέδιο Ανάν. Αν αντικειμενικά κανείς δει το διάγγελμα εκείνο, θα παρατηρήσει ότι όλα τα αρνητικά που τόνισε εκείνο το κρίσιμο βράδυ, ήταν τα αρνητικά από τη δυναμική της «μορφής ομοσπονδίας». Εκείνο το βράδυ κατ’ ουσία δεν είναι το ανανικό πολιτειακό έκτρωμα μόνο που αμφισβητήθηκε, αλλά και η ομοσπονδία. 

Απόδειξη τούτου ήταν το γεγονός ότι το πλήθος, που εκείνο το βράδυ συγκεντρώθηκε για στήριξη του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου, συγκροτούσε κατά μεγάλο μέρος το κομμάτι εκείνο του λαού (διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων) που δεν ήθελε την ομοσπονδία ως λύση. Επιπρόσθετη απόδειξη ήταν και το γεγονός ότι την επομένη η εφημερίδα της αριστεράς είχε τον μεγάλο πρωτοσέλιδο τίτλο, ‘’Ο Πρόεδρος επιμένει σε λύση ομοσπονδίας’’. Γιατί αυτός ο τίτλος; Επειδή εκείνο το βράδυ αμφισβητήθηκε η ομοσπονδία.

Στο Δημοψήφισμα που ακολούθησε, για την αποδοχή ή όχι του ανανικού πολιτειακού εκτρώματος, ο λαός της Κύπρου ψήφισε το ΟΧΙ με ποσοστό 75,83, με συνηγορούσα και όχι μόνο, τη συντριπτική πλειοψηφία των μελών της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου. Τις μέρες τούτες ο λαός της Κύπρου αγωνιά, αλλά δεν παύει να ελπίζει.