ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ, ΑΡΧΙΜ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΩΣΤΩΦ, ΟΔΗΓΟΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΤΙΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

_______

Αρχιμ. Ιωάννου Κωστώφ, Οδηγός Εξομολογητικής, Εκδ. Άγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Σταμάτα 2016, σσ. 267.

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Δεν μου αρέσει να ρέπω προς τις υπερβολές αλλά, τω όντι, δεν μας αφήνει να σηκώσουμε κεφάλι ο οξυγράφος αλλά και πολύγραφος π. Ιωάννης Κωστώφ. Τουναντίον μας «υποχρεώνει» να ενσκύψουμε με προσοχή στα έργα του αείποτε υγρού καλάμου του. Φυλλομετρώ ένα βιβλίο που αγγίζει ένα θέμα κεφαλαιώδους σημασίας και εν ταυτώ πρωταρχικής αλλά και εκ των ων ουκ άνευ. Καί εξηγούμαι: δεν μπορεί να μας διαφεύγει ότι δύο είναι τα απαραίτητα δεδομένα που δεν μπορεί να παραλείψει ένας Ορθόδοξος Χριστιανός: η Μετάνοια-Εξομολόγηση και η Θεία Κοινωνία. Όλα τα υπόλοιπα είναι ασφαλώς και αναντιλέκτως καλά και άγια, αλλ’ έπονται. Όμως, αν θελουμε να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, η Εξομολόγηση επιβάλλεται να γίνεται κατά Θεόν και να μην είναι ελλιπής, κολοβωμένη κι ατελής. Για τον λόγο αυτό ο καλός π. Ιωάννης, που δεν φείδεται κόπου, ανασκουμπώθηκε και με όπλο την εμπειρία του στο Εξομολογητάριο αλλά και τη γνωστή του μεθοδικότητα κι εργατικότητα ετοίμασε το μετά χείρας πόνημά του. Αναφέρω παρεπιπτόντως ενδεικτικά ότι η βιβλιογραφία (βιβλία και περιοδικά) καταλαμβάνει 13 όλόκληρες σελίδες. Όντως δεν είναι ευχερές το εγχείρημα. 

Η Εξομολόγηση αποτελεί τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών. Η προσπάθεια του συγγραφέα, λοιπόν, επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τον πνευματικό-εξομολόγο ώστε να γίνει αποτελεσματικός και να γκρεμμίζει, συν Θεώ, τα οχυρώματα του εχθρού άμα και ανθρωποκτόνου. Σημειώνει χαρακτηριστικά στον Πρόλογο: «Οι καλοί πνευματικοί συνήθως τυραννούνται από δυό αντίθετες σκέψεις: μήπως είμαι ελαστικός υπέρ το δέον; Ή μήπως είμαι αυστηρός και αποκρουστικός; Η ανάγνωση όμως περιστατικών ομοίων με τα δικά τους εκ μέρους αγιασμένων κληρικών, τους επαναφέρει στη μέση και βασιλική οδό. Τέτοια ακριβώς περιστατικά, αλλά και απόψεις τους, περιλαμβάνει το παρόν πόνημα: «Εφόσον και αυτοί συμπεριφέρθηκαν παρόμοια, ας έχω ήσυχη τη συνείδησί μου». 

Πραγματικά. Ο καλός πνευματικός κατατρύχεται από τις έγνοιες που έθιξε ο καλός συγγραφέας. Κι επειδή το θέμα της οικονομία και της ακρίβειας των κανόνων είναι πάντοτε επίκαιρο η πληθώρα των περιστατικών που παρουσιάζονται καταλήγουν σ’ ένα συμπέρασμα: Ο πνευματικός επιβάλλεται να βλέπει την πνευματική κατάσταση του εξομολογουμένου και να δίνει λύσεις ανάλογα με την περίσταση. Αναφέρει από το βίο του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου το πιο κάτω: «Γέροντα, έχω ένα παράπονο, γιατί για το ίδιο θέμα,άλλο είπατε στον άδελφό κι άλλο σε μένα; - Βρε ευλογημένε, στον καθένα δίνω τη βιταμίνη που του λείπει». Εφόσον η Εξομολόγηση είναι κεφαλαιώδους σημασίας κι όχι παρωνυχίδα αξίζει να ευχαριστήσουμε και πάλιν τον π. Ιωάννη για την πνευματική τράπεζα που μας έχει παραθέσει. Στους φίλους αναγνώστες λέγω μόνο τούτο: -δεύτε αριστήσατε.