ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΑΡΠΑΣΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕ ΕΤΕΡΟΔΟΞΕΣ ‘’ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ’’ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΣΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΤΟΠΩΝ ΤΗΣ ‘’ΔΗΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟΡΟΝΤΟ’’

(Σχολιασμός σε κείμενο του Επισκόπου Καρπασίας)

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Σε κείμενο του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Καρπασίας κ. Χριστοφόρου, που δημοσιεύτηκε στις 11 Ιουλίου 2016 στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων romfea.gr και που τιτλοφορείται ‘‘Η Εκκλησιολογία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου’’, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Πρώτον, οι επικριτές του κειμένου αυτού, συνήθως, δεν επιχειρηματολογούν πάνω στο κείμενο, αλλά εκφράζουν γενικές απόψεις που αναφέρονται στο κατά πόσον οι ετερόδοξες ομολογίες είναι εκκλησίες ή όχι».

Οι φέροντες θεολογικές ενστάσεις δεν ‘’εκφράζουν γενικές απόψεις’’, αλλά επί της ουσίας τοποθετούνται. Αν προστρέξει κανείς στις θεολογικές ενστάσεις των Ιεραρχών και των άλλων Ιερωμένων, των θέσεων των Αγιορείτικων Μονών, των Πανεπιστημιακών και άλλων λαϊκών θεολόγων, θα παρατηρήσει ότι δεν ‘’εκφράζουν γενικές απόψεις’’ αλλά επί της ουσίας τοποθετούνται. Δεν μας βρίσκει σύμφωνους η άποψη αυτή του Επισκόπου Καρπασίας.

Επιπρόσθετα με αυτό δεν μπορεί να παραθεωρηθεί επίσης, αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 19 του τελικού κειμένου ‘’Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον’’ ότι «Έχουν βαθείαν την πεποίθησιν ότι αι εκκλησιολογικαί προϋποθέσεις της Δηλώσεως του Toronto (1950), τιτλοφορουμένης ‘’Η Εκκλησία, αι Εκκλησίαι και το Παγκόσμιον Συμβούλιον Εκκλησιών’’ είναι κεφαλαιώδους σημασίας δια την Ορθόδοξον συμμετοχήν εις το Συμβούλιον». Τα όσα εκκλησιολογικά άτοπα υπάρχουν στη Δήλωση του Τορόντο, μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι «κεφαλαιώδους σημασίας δια την Ορθόδοξον συμμετοχήν εις το Συμβούλιον»;  

Η δήλωση της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (Π.Σ.Ε.), που συνήλθε στο Τορόντο του Καναδά  κατά το έτος 1950, η οποία  τιτλοφορείται «Η Εκκλησία, οι Εκκλησίες και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών», ενώ αναφέρει ότι το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (Π.Σ.Ε.), δεν πρέπει να γίνει ποτέ υπερ-εκκλησία, στην καταληκτική σημείωση αναφέρει ότι «οι εκκλησίες αναγνωρίζουν ότι το να αποτελεί κάποιος  μέλος της εκκλησίας του Χριστού είναι πιο περιεκτικό από το να αποτελεί  μέλος της ίδιας του της εκκλησίας» (churches are acknowledging that the membership of the church of Christ is wider and more inclusive than the membership of their own church)*. Σαφέστατα καταδεικνύεται ότι είναι «περιεκτικότερο» (more inclusive) να είσαι μέλος της Εκκλησίας του Χριστού, από το να είσαι μέλος της ίδιάς σου της εκκλησίας. Ως Ορθόδοξοι δεν μπορούμε να δεχθούμε και να ομολογήσουμε κάτι τέτοιο, καθότι στο σημείο τούτο της «Δήλωσης του Τορόντο», μας υποβάλλει να δεχθούμε ότι ανήκουμε στις «επί μέρους εκκλησίες» και ότι υπάρχει μια άλλη Εκκλησία του Χριστού (με ευρύτερη σημασία) στην οποία είναι «περιεκτικότερο» (more inclusive) να ανήκουμε. Κεφαλαιώδους σημασίας δια την Ορθόδοξον συμμετοχήν εις το Συμβούλιον. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι μια από τις διάφορες εκκλησίες, όπως  τούτο εννοείται με τη «Δήλωση του Τορόντο». Μπορούμε ως Ορθόδοξοι να δεχθούμε αυτή την  απαράδεκτη υπόδειξη – παραδοχή; Δεν αποτελεί η παραδοχή τούτη εκκλησιολογική στρέβλωση;

Επιπρόσθετα με αυτά στη «Δήλωση του Τορόντο», «ως προς το τι είναι το Π.Σ.Ε. », στο  εδάφιο 5 αναφέρεται το ότι «Οι εκκλησίες – μέλη του Π.Σ.Ε. αναγνωρίζουν στις άλλες εκκλησίες στοιχεία της αληθούς εκκλησίας»*. Ποια αναγνώριση στοιχείων αληθούς εκκλησίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε στις αιρετικές ομάδες ή κοινότητες; Μπορούμε να δεχθούμε τέτοια στρεβλή εκκλησιολογία και μάλιστα να θεωρήσομε ορθή και επιβεβλημένη τη συνοδική κατοχύρωσή τους; 

Στην παράγραφο 8 της «Δήλωσης του Τορόντο», αναφέρεται ότι «Οι εκκλησίες-μέλη εισέρχονται σε πνευματικές σχέσεις για να οικοδομηθεί το Σώμα του Χριστού και να ανακαινισθεί η ζωή των εκκλησιών»*. Πότε στην ιστορία της Εκκλησίας έχει ειπωθεί τέτοιος λόγος; Θα μπορούσε ποτέ κανείς εκ των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, να αναφέρει ότι το Σώμα του Χριστού θα οικοδομηθεί από τις πνευματικές σχέσεις με αιρετικές ομάδες ή κοινότητες; Από τις πνευματικές σχέσεις με τις αιρετικές αυτές ομάδες ή κοινότητες του Π.Σ.Ε., θα ανακαινισθεί η ζωή των ‘’εκκλησιών’’; Το εκκλησιολογικό άτοπο είναι εμφανές. Χρειαζόταν και η συνοδική κατοχύρωσή του;

Η αναφορά επίσης του Επισκόπου Καρπασίας, στο απόσπασμα από την Εγκύκλιο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ότι «αναγνωρίζονται ως ‘’καθολικού κύρους’’ Σύνοδοι οι: του Μεγάλου Φωτίου, Αγίου Γρηγορίου Παλαμά…», αβίαστα οδηγεί στον προβληματισμό γιατί να μη χρησιμοποιηθεί ο εκκλησιολογικός όρος ‘’οικουμενικού κύρους’’, καθότι αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό των Συνόδων αυτών. 

Όσο αφορά την καταληκτική αναφορά του Θεοφιλεστάτου, ‘’ότι η Ορθοδοξία δεν κινδυνεύει (‘’πύλαι άδου ου κατισχύσουσι αυτής’’ Ματθ. ιστ΄ , 18), θα επισημάνουμε ότι η αναφορά αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τηρηθεί σιωπή και να μην υπάρξουν θεολογικές ενστάσεις στις αντιφάσεις του τελικού κειμένου ‘’Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον. ‘’Ο Χριστός κυβερνά την Εκκλησία’’, ήταν η χαρακτηριστική απάντηση του Αγίου Παϊσίου, στην γνωστή επιστολή του προς τον Αρχιμανδρίτη Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, η οποία όμως τόσο πεισματικά λησμονείται και η οποία χρησιμοποιήθηκε ως παρήγορος λόγος, σε όσα οικουμενιστικά ατοπήματα συνέβηκαν τότε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα.

*«Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» (Στυλιανού Χ. Τσομπανίδη)