ΟΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΠΑΝΩΤΗ, ΓΙΑ ΤΙΣ ‘’ΕΠΙΜΑΧΕΣ’’, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΚΑΛΕΣΕ, ΣΥΝΟΔΟΥΣ ΤΟΥ 9ου ΚΑΙ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ

ΟΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΠΑΝΩΤΗ, ΓΙΑ ΤΙΣ ‘’ΕΠΙΜΑΧΕΣ’’, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΚΑΛΕΣΕ, ΣΥΝΟΔΟΥΣ ΤΟΥ 9^ου ΚΑΙ  ΤΟΥ 14^ου ΑΙΩΝΑ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Στο πρόσφατο κείμενο του καθηγητή κ. Αριστείδη Πανώτη, που τιτλοφορείται «Η Θείω Πνεύματι κραταιωθείσα Σύνοδος της Κρήτης» (amen.gr), μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής, για τις δύο Συνόδους επί Αγίου Φωτίου του Μεγάλου και Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, σε σχέση με τις διαφορές Ορθοδοξίας και Παπισμού: «Μάλιστα μερικά που χωρίζουν  και υποδείχθηκαν από συνοδικές αποφάνσεις, όπως οι επίμαχες Σύνοδοι του Θ΄ και του ΙΔ΄ αιώνα που συνήλθαν υπό το κράτος αντιπαλότητας και γι’ αυτό οι σώφρονες παλαιότερες γενεές των αρχιερέων απέφυγαν επί αιώνες να τις καταστήσουν μόνιμες αφορμές διενέξεων και γι’ αυτό δεν υπάρχει Σύνοδος που να τις επεκύρωσε».

Δυστυχώς η επιμέλεια πολλών να κληθούν οι αιρέσεις ‘’εκκλησίες’’ ανεξαρτήτως των τόσων διαφωνιών, δεν άφησε περιθώρια να ακουστεί η εισήγηση στη Θεολογική – Επιστημονική Ημερίδα, που διοργάνωσαν οι Ιερές Μητροπόλεις Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Γλυφάδας, Κυθήρων και Πειραιώς και η Σύναξις Κληρικών και Μοναχών, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Μαρτίου 2016, που ζητούσε την ‘’πανορθόδοξη αναγνώριση των θεωρουμένων απ’ όλους τους Ορθοδόξους δύο Συνόδων του 9^ου και 14^ου αι. ως Οικουμενικών, δηλ. της Η΄ επί Μ. Φωτίου το 879 μ.Χ., και της Θ΄επί Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά το 1351μ.Χ.’’. Θα επαναλάβω την αναφορά αυτή «των θεωρουμένων απ’ όλους τους Ορθοδόξους ως Οικουμενικών», καθότι αυτή είναι η εκκλησιαστική πραγματικότητα στο θέμα τούτο.

Γιατί «επίμαχες οι Σύνοδοι του Θ΄ και του ΙΔ΄ αιώνα»; Απαντούμε στον κ. Αριστείδη Πανώτη, ότι δεν «συνήλθαν υπό το κράτος αντιπαλότητας», με την έννοια που το αναφέρει, αλλά συγκροτήθηκαν για δογματικούς λόγους.  Το έτος 879μ.Χ. με τη συγκροτηθείσα  Σύνοδο, διαφυλάχθηκε η Εκκλησία από τη  αίρεση του Filioque. Μη λησμονούμε ότι στη Σύνοδο αυτή συμμετείχαν και εκπρόσωποι του Πάπα Ρώμης Ιωάννου Η΄. Η αιρετική προσθήκη του Filioque έπρεπε να καταδικασθεί. «Τις ου κλείσει τα ώτα προς την υπερβολήν της βλασφημίας ταύτης;  Αύτη κατά των Ευαγγελίων ίσταται, προς τας αγίας παρατάσσεται Συνόδους», αναφέρει ο Άγιος Φώτιος ο Μέγας. Ιδού η πραγματική αντιπαλότητα, αυτή που αναφέρει ο Μέγας Φώτιος, ότι «αύτη κατά των Ευαγγελίων ίσταται, προς τας αγίας παρατάσσεται Συνόδους». Και αυτή η αντιπαλότητα καθιστά την αναγνώριση της ως Οικουμενική. Το δεύτερο που καταδίκασε η συγκροτηθείσα  Σύνοδος το έτος 879μ.Χ., ήταν το εξουσιαστικό Πρωτείο του Πάπα, για το οποίο άχρι του νυν, γίνονται πάμπολλες αναφορές του τύπου ‘’εμείς στην Ορθοδοξία δεν έχομε Πάπα’’ κ.ο.κ.

Όσο αφορά την επί Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά το έτος 1351μ.Χ. συγκροτηθείσα Σύνοδο, σκοπό είχε να πολεμήσει την βαρλααμική πλάνη, την αιρετική δηλαδή διδασκαλία περί κτιστής Θείας Χάριτος που αποδέχονται οι Παπικοί και όχι άλλες αντιπαλότητες που υπονοεί ο κ. Αριστείδης Πανώτης. Για τούτο η εκκλησιαστική συνείδηση, «Εκκλησίας διδάσκαλον» εκάλεσε τον «μέγαν και αξιάγαστον» Ομολογητήν αυτόν της Εκκλησίας μας. Και φυσικά το ψαλλόμενο «Ορθοδοξίας ο φωστήρ, Εκκλησίας το στήριγμα και διδάσκαλε», επεξηγεί ότι ο φωστήρ αυτός της Ορθοδοξίας, αποτελεί στήριγμα της Μίας Αγίας Εκκλησίας, της Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, δηλαδή της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Όταν ψάλλομε «τα ρείθρα των θείων διδαχών σου φυλάττοντες, πάσαν μηχανήν των κακοδόξων φεύγομεν», ή ψάλλομε «σοφίας μωράς των κακοδόξων, διέλυσας μάκαρ του Θεού», ή «την πλάνην κατέφλεξας των κακοδόξων σοφέ», αντιλαμβανόμαστε ποιους  η εκκλησιαστική συνείδηση εννοεί κακοδόξους. Γιατί λοιπόν «επίμαχες οι Σύνοδοι του Θ΄ και του ΙΔ΄ αιώνα»;