ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Β΄ ΒΑΤΙΚΑΝΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Β΄ ΒΑΤΙΚΑΝΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

Του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιεροθέου

=====

Τό σημαντικό, ὅπως ἐπισημαίνεται στόν ἐπίλογο τῆς διατριβῆς του π. Πέτρου Χίρς «Η Εκκλησιολογική Αναθεώρηση της Β΄Βατικανής Συνόδου: Μία ορθόδοξη διερεύνηση του Βαπτίσματος και της Εκκλησίας κατά το Διάταγμα περί Οικουμενισμού», εἶναι ὅτι μερικοί ὀρθόδοξοι θεολόγοι δέν βλέπουν τήν ἐκτροπή τῆς ἀποφάσεως τῆς Β΄ Βατικανῆς Συνόδου ἀπό τήν ὀρθόδοξη πατερική θεολογία, δέν ἀσκοῦν κριτική σέ αὐτήν τήν θεωρία, μάλιστα δέ «ἡ βιβλιογραφία τῶν ὀρθοδόξων κριτικῶν ἀναλύσεων καλύπτει λιγότερη ἀπό μισή σελίδα», ἀλλά καί ἔχουν προσχωρήσει σέ αὐτήν τήν «νέα αἱρετική ἐκκλησιολογία», πού εἶναι ἀνατρεπτική τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων. Διάφοροι ὀρθόδοξοι θεολόγοι καί Ἱεράρχες, ὅπως γράφεται, «ἔχουν ἐκφρασθεῖ ἔργῳ καί λόγῳ περί τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Βαπτίσματος μέ σχεδόν ταυτόσημους ὅρους μέ ἐκείνους στά κείμενα τῆς Β΄ Βατικανῆς Συνόδου καί τῆς σύγχρονης Ρωμαιοκαθολικῆς θεολογίας».

Εἶναι, ἐπίσης, ἐκπληκτικό ὅτι μερικοί σύγχρονοι ὀρθόδοξοι θεολόγοι δέν βλέπουν ὅλες αὐτές τίς ἐκτροπές, «ἀλλά μᾶλλον ἔχουν περιορίσει τό ἐκκλησιαστικό ἐρώτημα σέ αὐτό τοῦ πρωτείου». 

Καί θά μποροῦσα νά προσθέσω ὅτι καί αὐτό τό πρωτεῖο δέν τό βλέπουν μέσα στήν δογματική σημασία πού τοῦ δίνουν οἱ Παπικοί, σύμφωνα μέ τούς ὁποίους ὁ Χριστός ἔδωσε τήν ἀρχιερωσύνη Του στόν Ἀπόστολο Πέτρο καί ἐκεῖνος στόν Πάπα, ἀλλά τήν ἐντάσσουν ἁπλῶς σέ ἕνα κανονικό καί εὐχαριστιακό πλαίσιο, ὡσάν ὁ Πάπας νά εἶναι ἁπλῶς προεστώς τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως. Ἀλλά τό λεγόμενο Πέτρειο ἀξίωμα εἶναι ἀναίρεση ὅλης τῆς βάσεως καί τῆς ὑποδομῆς τοῦ σύγχρονου θεολογικοῦ διαλόγου.

Στό τέλος τῆς διατριβῆς ὁ π. Πέτρος Χίρς θέτει τόν ἐπαναπροσανατολισμό καί τήν ἐπανατοποθέτηση τῆς συμμετοχῆς τῶν ὀρθοδόξων μέ τούς ἑτεροδόξους σέ τρία σημεῖα.

Τό πρῶτο σημεῖο εἶναι νά ἐξετασθῆ διεξοδικῶς ἡ λεγόμενη «Βαπτισματική θεολογία» ἤ ἡ «Βαπτισματική ἐκκλησιολογία» πού ἐστερνίσθηκαν οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, τό Παγμόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν καί ὀρθόδοξοι θεολόγοι μέ βάση τήν κεντρικότητα τῆς θείας Εὐχαριστίας στήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Μιά ἐκκλησιολογία χωρίς τήν ἀναφορά στήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἄν εἶναι κτιστή ἤ ἄκτιστη, καί τό κυριότερο μέ τήν ἐμμονή στά περί κτιστῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, καθώς ἐπίσης καί χωρίς ἀναφορά στήν πολεμική ἐναντίον τοῦ διαβόλου καί τῶν παθῶν, δέν συνιστᾶ ἐκκλησιαστική διδασκαλία γιά τό Βάπισμα καί τήν Ἐκκλησία.

Τό δεύτερο σημεῖο εἶναι νά μελετηθῆ ἀκόμη περισσότερο ἡ ἱστορική πορεία τῆς θεολογικῆς ἐξέλιξης τῆς νέας ἐκκλησιολογίας, ὥστε νά προσδιορισθοῦν «εὐκρινῶς οἱ θεολογικές καταβολές στήν μετασχισμαστική Δύση».

Καί τό τρίτο σημεῖο εἶναι νά μελετηθῆ ἡ παρέκκλιση τῆς ἐκκλησιολογίας τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου ἀπό τήν πρό αὐτοῦ πατερική ὁμοφωνία, καθώς ἐπίσης καί ἡ παρέκκλιση τοῦ Θωμᾶ τοῦ Ἀκινάτη ἀπό τήν ἐκκλησιολογία τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου σχετικά μέ τό Βάπτισμα τῶν σχισματικῶν καί τῶν αἱρετικῶν.