Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΜΑΝΑΣΣΗ

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΜΑΝΑΣΣΗ

Του κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Το Μέγα Απόδειπνο, περιλαμβάνει πολλά παλαιοδιαθηκικά κείμενα, κυρίως Ψαλμούς. Ένα κείμενο κεφαλαιώδους σημασίας, αλλά συνάμα άγνωστο στους πολλούς, είναι η «Προσευχή του Μανασσή, βασιλέως της Ιουδαίας». Έτσι επιγράφεται στο κείμενο που υπάρχει στο Μέγα Ωρολόγιον. Το διαβάζει ο λειτουργός και όχι ο αναγνώστης. Αποτελεί συμπλήρωμα της διηγήσεως του Β΄ Παραλειπομένων λγ΄11-13,18. 

Ποιος είναι ο Μανασσής; Το πιο πάνω βιβλίο της Π. Διαθήκης μας πληροφορεί ότι πρόκειται για το γιο και διάδοχο του ευλαβούς βασιλέως της Ιουδαίας Εζεκίου,που βασίλευσε στην Ιερουσαλήμ από τα 12 του χρόνια, στις αρχές του 7ου π.Χ. αιώνος και κάθισε στο Θρόνο 55 ολόκληρα χρόνια. Δεν έμοιασε του πατέρα του αλλά, τουναντίον, προώθησε την ειδωλολατρία. Καταδίωξε τους προφήτες και την εποχή του μαρτύρησε ο προφήτης Ησαΐας, που κρύφτηκε σ’ ένα κούφιο δέντρο για ν’ αποφύγει τους διώκτες του. Αυτοί τον εντόπισαν και πριόνισαν μαζί με το δέντρο τον Προφήτη. Μετά την τιμωρία του μέσω των Ασσυρίων μετενόησε έμπρακτα ο Βασιλιάς και προσευχήθηκε προς το Θεό κι ο Θεός τον άκουσε. Στο κείμενο αυτό ο Βασιλιάς θυμάται ότι ο Θεός είναι ο δημιουργός του κόσμου και παντοδύναμος. Όμως, συν τοις άλλοις, είναι σπλαχνικός και πολυέλεος και συγχωρεί τους αμαρτωλούς. Συγκρίνει τον εαυτό του με τους Προπάτορες, τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ και συγκλονίζεται εφόσον νιώθει πόσο μεγάλο είναι το πλήθος των αμαρτιών του. Είναι βαθύτατα συντετριμένος και παρακαλεί το Θεό να τον συγχωρέσει. Η προσευχή αυτή, που είναι κραυγή μετανοίας και μπορεί να συγκριθεί με τον Ν΄ Ψαλμό του Δαυίδ, μας βοηθά να έλθουμε σε κατάνυξη, δηλαδή διάθεση μετάνοιας. "Πολλά γαρ πταίωμεν άπαντες», όπως δηλώνει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος στην Καθολική του Επιστολή. Γι’ αυτό περιλαμβάνεται σε πολλά χειρόγραφα των Ο΄, αλλά και της Βουλγάτα (Λατινικής μετάφρασης της Π.Δ.), όπως κι άλλων μεταφράσεων, όπως της Αιθιοπικής, της Σλαβoνικής κτλ.. Οι «Αποστολικές Διαταγές» την περιλαμβάνουν, όπως και το Μέγα Ωρολόγιον. Το κείμενο αυτό, άσκησε μεγάλη επίδραση στους Πατέρες της Εκκλησίας κι όχι μόνο. Λόγω του συγκλονιστικού του περιεχομένου το κείμενο αυτό το συναντάμε και στα συριακά (αραμαϊκά), κοπτικά, εβραϊκά κι αρμενικά. Περιλαμβάνεται επίσης στη μοντέρνα αγγλική έκδοση της Αγιας Γραφής New Revised Standard Version. Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού καιρός μετανοίας.