ΜΑΘΗΜΑ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

(Χρ. Αρβανίτης, Χάρης Ανδρεόπουλος, Σάββας Αγουρίδης, Πέτρος Βασιλειάδης, Σταύρος Γιαγκάζογλου, Νίκος Νησιώτης)

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

==========

Στο ιστολόγιο “Θεολογικός Σύνδεσμος Λάρισσας” δημοσιεύεται άρθρο του Δρος Χριστάκη Αρβανίτη, που επιγράφεται “Μετονομασία των τμημάτων Θεολογίας σε τμήματα "Θεολογίας και Επιστήμης των Θρησκειών" (Βλ. http://eleftherianet.blogspot.com/2010/12/blog-post_2384.html).

Στο άρθρο του ο κ. Αρβανίτης, χωρίς να κάνει ονομαστική αναφορά, υιοθετεί την προτεσταντική διάκριση των Schools of Theology (Σχολές μελέτης του φαινομένου της Θρησκείας) και των Schools of Divinity (Ομολογιακές Σχολές Θεολογίας) που προετοιμάζουν τους πάστορες του Προτεσταντισμού (συνήθως μιας συγκεκριμένης Προτεσταντικής Ομολογίας).

Η εισήγησή του είναι σαφέστατη. Επιζητεί την καθιέρωση Θεολογικών Σχολών οι οποίες θα δίνουν πτυχίο σε “Historians of Religion” (ιστορικούς της θρησκείας), όχι “theologians” (θεολόγους). Ζητά επίσης την καθιέρωση θρησκειoλογικού - όχι ορθόδοξου - μαθήματος των Θρησκευτικών.

Οι προτάσεις του κ. Αρβανίτη είναι γνήσιος καρπός του Προτεσταντισμού και του Διαφωτισμού, και του λεγόμενου “λαικού κράτος” “etat laique”, που πρόκυψε από τη φιλοσοφία του Διαφωτισμού. Αντιλαμβάνεται την παρουσία του μαθήματος των θρησκευτικών - όπως ακριβώς λειτουργεί στις ΗΠΑ - μέσα στα πλαίσια του απόλυτου “χωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας” (Separation of Church and State) της περιώνυμης (First Amendment) “Α΄Τροποποίησης του Αμερικανικού Συντάγματος”.

Ευχαριστούμε τον Καθηγητή κ. Αρβανίτη για την ειλικρίνεια και την εντιμότητα να μας πει από πού προέρχεται και τι επιδιώκει.

Ο κ. Χάρης Ανδρεόπουλος ζήτησε τα ίδια πράγματα σε πρόσφατο άρθρο του για τα μάθημα των θρησκευτικών αλλά χωρίς να καθορίσει με την ίδια σαφήνεια τις πηγές της σκέψης του, είτε επειδή δεν είναι συνειδητά οπαδός του “λαικού κράτους”, είτε επειδή αγνοεί τις ρίζες της προτεσταντικής αντίληψης των σχέσεων Πολιτείας και Εκκλησίας. Και οι δύο πάντως είναι ειλικρινείς. Ξέρουν τι επιδιώκουν και μας δίνουν τη δυνατότητα να αντιληφθούμε τους στόχους τους.

Αντίθετα ο κ. Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος των Θρησκευτικών στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, με την πλήρη κάλυψη του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, στενός συνεργάτης του οποίου υπάρχει, ελίσσεται επικίνδυνα. Δεν λέγει τι θέλει. Δεν διευκρινίζει από πού προέρχεται και πού πηγαίνει. Λέγει και ξελέγει. Άλλα λέγει στις συνεντεύξεις που παραχωρεί και άλλα ισχυρίζεται ότι είπε. Άλλα καταθέτει στη συνάντηση με τον κ. Πανάρετο στην παρουσία τόσων πολλών αξιόπιστων μαρτύρων και άλλα ισχυρίζεται ότι είπε. Ενώ πιστεύει ακριβώς τα ίδια με αυτά που πιστεύει ο κ. Αρβανίτης εκφράζει αλληλογρονθοκοπούμενες θέσεις ανάλογα με τις αντιδράσεις που συναντά. Ελίσσεται (χρησιμοποιώ τον όρο με την πολύ κακή του έννοια δηλαδή χωρίς αναστολές) για να πετύχει το στόχο του. Προωθεί μάθημα θρησκειολογικό ενώ ισχύριζεται το αντίθετο.

Το όραμα των Schools of Theology στην Ελλάδα έχει αγουρίδειες καταβολές. Ηδη τη δεκαετία του 1970 οι αείμνηστοι Αγουρίδης και Νησιώτης - αυτάδελφοι σε προτεσταντικό φρόνημα - επεδίωξαν να κάνουν το ίδιο. Τη σκυτάλη του αγώνα τους σήμερα έχουν πάρει οι κ. Πέτρος Βασιλειάδης και Σταύρος Γιαγκάζογλου. Το όραμά τους είναι σαφέστατο. Θέλουν να απο-ορθοδοξοποιήσουν το μάθημα των θρησκευτικών και να μετατρέψουν τις “Θεολογικές Σχολές” σε “Σχολές Ιστορίας της θρησκείας”.

Ελπίζω να κατανοούν γιατί διαφωνούμε μαζί τους και γιατί υιοθετούμε τη γνωστή ρήση του αείμνηστου Ρωμανίδη ότι ο Σάββας Αγουρίδης είναι “ο κακός δαίμονας της εν Ελλάδι Ακαδημαικής Θεολογίας” και την κοινή πεποίθηση ότι ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου είναι “ο κακός δαίμονας του μαθήματος των θρησκευτικών”. Δεν πρόκειται για συνθήματα, που θέλουν να πλήξουν τους χαρακτηριζόμενους αλλά για εύστοχη συνοπτική περιγραφή του βίου και της πολιτείας τους και των στόχων που εξυπηρετούν οι οποίοι φυσικά δεν εναρμονίζονται με την Ορθόδοξη Πίστη.