ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ, ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΡΘΡΑ, ΜΕΛΕΤΑΙ, ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ, ΤΟΜΟΣ Στ'

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

______

Επιφανίου Θεοδωροπούλου, Αρχιμανδρίτου, Άρθρα, Μελέται, Επιστολαί, τόμ. Στ΄, εκδ. Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Ωρωπός 2020, σσ. 497.

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Άξιος ο μισθός του επιμελητού της εκδόσεως, π. Ιωάννου Κωστώφ, ο οποίος, παρά τα ποικίλα εμπόδια και τις ουκ ολίγες δυσχέρειες, κατόρθωσε κυριολεκτικά, σε χρόνο ρεκόρ, να δώσει στη δημοσιότητα τόσους τόμους από το σκονισμένο και τέως απρόσιτο αρχείο του Γέροντος Επιφανίου. 

Εν προκειμένω δικαιούται να αισθάνεται  ιδιαίτερη ικανοποίηση «παραδίνοντας στην κυκλοφορία τον τελευταίο τόμο των μελετών του αειμνήστου Γέροντά μας που αποτελείται από πονήματά του, εκδεδομένα μεν, πλην εξαντληθέντα και δυσεύρετα πλέον». 

Για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον του αναγνώστη επισημαίνουμε μερικούς τίτλους: Το αμετάθετον των Επισκόπων, Η εκκλησιαστική περιουσία, Βυζαντινά μοναστήρια, Το όριον ηλικίας των Επισκόπων κ.ο.κ. 

Δεν μπορώ να μην καταγράψω το θαυμασμό μου για τη χειμαρρώδη και κομψή γλώσσα που χαρακτηρίζει τα γραπτά του Γέροντα. Είναι όντως απόλαυση η ανάγνωση των κειμένων του. Αλλ’ εκείνο που πραγματικά εντυπωσιάζει είναι η τετράγωνη λογική με την οποία συντρίβει τα επιχειρήματα των αντιτιθεμένων. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επίκληση του Ελευσίνος Τιμοθέου ότι δεν μπορεί να συγκληθή εκκλησιαστική σύνοδος άνευ του Πρώτου ήτοι του Προκαθημένου. Ένα εκ των επιχειρημάτων του π. Επιφανίου είναι: Αν ο πρώτος αποθάνη δεν πρέπει η σύνοδος να συνέλθη υπό την προεδρίαν του πρώτου τη τάξει των λοιπών επισκόπων για να προβή εις την εκλογήν του διαδόχου του; “Μήπως εις την περίπτωσιν αυτήν θα έδει …να αναστηθή  ο Πρώτος, ίνα συγκαλέση την σύνοδον, προεδρεύση αυτής, ψηφίση μετά των άλλων τον νέον Πρώτον και ακολούθως …να αποθάνη εκ νέου”; 

Πρόσεξα, επίσης, ότι όταν μιλούσε για το επάρατο μεταθετό ενίοτε οι αντίπαλοι του, δηλαδή οι καταπατητές των ιερών κανόνων, δεν τολμούσαν να γράψουν ούτε τα όνομά τους στα άρθρα τους αλλά χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα  για ευνόητους λόγους. 

Μελετώντας το άρθρο του “Το μεταθετόν και η πράξις της Εκκλησίας” μένω ενεός για το εύρος και το βάθος των γνώσεων και της εκκλησιατικής ιστορίας από τον π. Επιφάνιο. Δεν φλυαρεί, ούτε πλατυάζει, μήτε μακρυγορεί. Κτυπά κέντρο και αλλοίμονο σ’ αυτόν πού είχε την αφέλεια να σταθεί και να τον αντιμετωπίσει. 

Συγκλονισμό τω όντι προκάλεσε στον γράφοντα η “Μαρτυρική κατάθεση υπέρ του ιεροκήρυκος Αυγουστίνου Καντιώτη”. 

Είναι κοινός τόπος ότι όταν κάποιος  διώκεται οι πολλοί “βγάζουν” -κατά το δή λεγόμενον- “την ουρά τους απ’ έξω”. 

Ο π. Επιφάνιος, όμως, δεν διστάζει και μάλιστα γραπτώς και επωνύμως να υπερασπιστεί τον διωκόμενο (τότε) αρχιμανδριτη Αυγουστίνο Καντιώτη. “Πάντως”, αναφέρει “συμμαρτυρεί μοι η συνείδησις, ότι εξετέλεσα το καθήκον μου υπερασπίσας όση μοι δύναμις ένα εξαίρετον εργάτην της Εκκλησίας…”. Όταν μελετώ τέτοιου είδους κείμενα είναι αδύνατο να μην μου έλθει στο νου το γραφικό “τι το άχυρον προς τον σίτον” (Ιερ. κγ΄28 ).

Ευχή μας ο ρέκτης π. Ιωάννης να συνεχίσει και να περατώσει, συν Θεώ, την έκδοση του αρχείου του Γέροντος.